Sessiz işten çıkarma kavramı insan kaynakları sektöründe yeni dönemde sıkça konuşulmaya başlandı. Pandemi ve ekonomik krizin etkisiyle ortaya çıkan sessiz istifa kavramı çalışanlar tarafından şirketlere karşı uygulanan bir kavramdı. Sessiz işten çıkarma ise bunun tam tersi olarak ortaya çıktı. Peki nedir bu sessiz istifa? bu yazımızda sizin için açıklamaya çalıştık.

Sessiz İşten Çıkarma Kavramı Nasıl Ortaya Çıktı?

Şirketler için önemli bir kaynak olan insanın işletme verimliliği için elde tutulması önemlidir. Önceki zamanlarda özellikle pandemi döneminde çok dikkat çeken sessiz istifadan sonra  işverenler de şirket verimliliğini geliştiremeyen çalışanlara buna benzer bir yaptırım uyguluyorlar. Bu yöntemlerden birisi de son günlerde akım haline gelen “Sessiz İşten Çıkarma” dır. “Quiet Firing” olarak bilinen sessiz ateşleme kavramı iş yaşamımızda sessiz işten çıkarma olarak yerini gösteriyor ateşleme olarak bahsedilen durum ise işçiyi kovmadan yasal ve finansal maliyetlerden kaçınarak işçide işten ayrılma isteği doğurmaktır. Sessiz işten çıkarma sadece işçiden kaynaklı gerçekleşmez işveren işletme maliyetlerini korumak için sayısında azalmaya gitmek için sessiz işten çıkarmaya yönelmektedir.

Sessiz Çıkarma Nasıl Anlaşılır?

Sessiz işten çıkarma farklı şekillerde kendini belli eder örneğin işçinin sürekli katılımı sağlanan etkinliklere veya çalışanın gelişimine yönelik organizasyon yada eğitimlere davet edilmemesi, toplantılardan zamanında haberdar olmama, işçi üzerindeki iş yoğunluğunu fazlasıyla azaltıp kişiye kendini yetersiz hissettirme, işverenden hiçbir şekilde geri bildirim alamama, vb. gibi durumlara maruz bırakılmak sessiz işten çıkarmaya işaret olabilir.

Sessiz İşten Çıkarma Belirtileri

• İşçinin uzun süre terfi almadan çalıştırılması,
• İşçiye az deneyim getiren sorumlulukların verilmesi,
• İşveren ile işçinin arasına olan iletişimin azalması veya geçiştirici bir hal alması,
• İşverenin işçiye işi hakkında öneri veya geri bildirimde bulunmaması,
• İşçiye haksız değerlendirmeler ve sert geri bildirimlerde bulunmak,
• İşçinin gelişimi için fırsatların sunulmaması,
• İşçinin işinden başarı anlamında tatmin olmaması,
• İşçiye rolüyle alakasız işler verilmesi,
• İşçinin istek ve önerilerinin reddedilmesi,
• İşçinin zam, ikramiye ve promosyonlardan mahrum bırakılması,
• İşçinin mesai saatlerinin ve görev tanımlarının azaltılması,
• İşçinin ikameti ve işyeri arasındaki mesafeyi arttırmak,
• Yönetimde değişikliğe gidilerek “de-grade” olarak adlandırılan kıdem düşürme tekniğinin işçiye uygulanması,
• Ofis ortamında ve park alanında bulunan avantajlarının ortadan kaldırılması.

Sessiz İşten Çıkarmayı Önlemenin Yolları

İşçi desteksiz, gelişimsiz, ödülsüz, izole edilmiş ve değersiz hissettiği bir iş alanında çalışmaya başladığını fark ettiğinde öncelikle yöneticisinin bu koşullara neden olmasının somut bir gerekçesinin varlığını araştırmalı, işvereninden çekinmeden gidip onunla açık ve net bir şekilde saygı çerçevesinde konuşmalı.

İşyeri ise şeffaf olmalı yani çalışanlar kendilerine uygulanan davranış ve tutumların sebeplerini kolay şekilde anlayabilmelidir.

İşçi işyerinde kalmayı istiyorsa tekrar ekibinin parçası olmalı ve işlerini daha verimli yaparak en iyi performans için çaba göstermelidir bunun için de güncel konulara hakim olmalı ve bunları yöneticisine raporlamalı, ihtiyaç olan konularda proje üretmek ve gerektiğinde sunum hazırlamak gibi sorumluluklar alarak işyerinde tekrar aktif şekilde kendini göstermelidir.

İşçi var olan ve güncelliklerden elde ettiği bilgileriyle şirket içindeki pozisyonuyla yaptığı iş ve aldığı ücretin uyumlu olup olmadığını anlayabilir. Bilgi güçtür bunu doğru şekilde kullanan işçi işyerinde tutulmak istenir ve buna yönelik işçiye imkanlar sağlanır.

İşçi iyi veya kötü tüm yazılı geri bildirimleri, e postaları, değerlendirme raporlarını belgelendirmelidir.

İşçinin bu durumdayken yasal desteklerden ve ruh sağlığını koruyacak desteklerden yararlanmalıdır.

Sessiz İşten Çıkarma Mobbing midir?

İşyerinde ki her olumsuz davranış mobbing değildir. Mobbingin olması için işçinin kişilik haklarının ağır şekilde ihlaline gerek olmayıp, kişilik haklarına yönelik haksızlık olması durumudur.

Psikolojik yıldırma olarak da bilinen mobbing işçiyi aşağılama, dışlama ve benzeri psikolojik şiddet içeriği olan davranışları kapsamaktadır ve kanunda bunun için yaptırımlar bulunmaktadır.

Ancak sessiz işten çıkarma adında olduğu gibi daha sessiz ve kişiyi küçük düşürücü davranışlardan ziyade işten ayrılmasına yönlendirmedir.

Sessiz işten çıkarmanın arkadaşı olan “Quiet Firing” yani sessiz ateşleme de işverenin işçiyi direkt kovmadan psikolojik, yasal ve finansal maliyetlerden kaçınarak işçiye uygulanan eşit olmayan davranışlar ile işçinin kendi isteğiyle işten ayrılmaya karar vermesini sağlamaktır.

Mobbingten farklı olarak sessiz işten çıkarma için hukuken bir yaptırım bulunmamaktadır.