Blog

İK Analitiği Nedir? Nasıl Kullanılır?

Günümüz iş dünyasında insan kaynakları yönetimi artık sadece özlük işleri ve bordro süreçlerinden ibaret değil. Şirketler, çalışanlarını daha iyi anlamak, işe alım süreçlerini optimize etmek ve çalışan bağlılığını artırmak için veri odaklı stratejiler geliştiriyor. İşte tam da bu noktada İK analitiği devreye giriyor!

Peki, İK analitiği nedir ve şirketler için neden bu kadar önemli? Çalışan performansından işe alım süreçlerine, bağlılık analizlerinden ücret yönetimine kadar pek çok konuda nasıl fark yaratıyor?

İK Analitiği Nedir?

İK Analitiği (HR Analytics), insan kaynakları süreçlerinde kullanılan verilerin sistematik olarak toplanması, analiz edilmesi ve yorumlanması yoluyla iş gücüne dair stratejik içgörüler elde edilmesini sağlayan veri odaklı bir yaklaşımdır.

Bu analiz süreci, çalışan performansı, işe alım etkinliği, bağlılık seviyeleri, eğitim verimliliği, ücret yönetimi, devamsızlık oranları ve çalışan sirkülasyonu gibi birçok farklı alanda veriye dayalı kararlar almayı mümkün kılar. İleri istatistiksel analizler, yapay zeka destekli tahminleme modelleri ve büyük veri teknolojileri kullanılarak insan kaynakları yönetimi daha öngörülebilir ve ölçülebilir hale getirilir.

İK analitiği; geçmiş verileri anlamlandırmak, mevcut eğilimleri analiz etmek ve geleceğe yönelik stratejik tahminlerde bulunmak için tanımlayıcı, tanısal, tahmine dayalı ve kuralcı analitik tekniklerinden yararlanır. Böylece şirketler, çalışan verimliliğini artırmak, iş gücü planlamasını optimize etmek ve insan kaynakları süreçlerini sürekli iyileştirmek için bilimsel ve veri destekli bir yaklaşım benimseyebilir.

İK Analitiğinin Önemi

Günümüz iş dünyasında insan kaynakları yönetimi, yalnızca çalışanları işe almak ve bordro süreçlerini yürütmekten çok daha fazlasını gerektiriyor. İşletmeler, veriye dayalı kararlar alarak çalışan bağlılığını artırmak, yetenek yönetimini optimize etmek ve iş gücü maliyetlerini düşürmek için İK analitiğini kullanıyor.

İK analitiği, sezgiye dayalı kararlar yerine, ölçülebilir ve kanıta dayalı içgörüler sunarak şirketlerin rekabet avantajı elde etmesini sağlar. Çalışan performansından devamsızlık oranlarına, işe alım süreçlerinden eğitim yatırımlarına kadar birçok alanda kritik bilgiler sunarak stratejik karar alma süreçlerini destekler.

İK analitiğinin işletmeler için temel faydaları:

• Stratejik Karar Alma: Veriye dayalı içgörülerle daha bilinçli ve etkili insan kaynakları stratejileri geliştirilir.
• Çalışan Bağlılığı ve Memnuniyeti: Çalışanların ihtiyaçları ve beklentileri daha iyi analiz edilerek, iş tatmini artırılır ve işten ayrılma oranları düşürülür.
• İşe Alım Süreçlerinin Geliştirilmesi: Doğru adayların belirlenmesi ve işe alım sürecinin hızlandırılması sağlanarak, en iyi yeteneklerin şirkete kazandırılması kolaylaşır.
• Verimlilik ve Performans Yönetimi: Çalışanların performansı veriye dayalı olarak değerlendirilerek, gelişim alanları belirlenir ve daha etkili yönetim sağlanır.
• Maliyet Optimizasyonu: Gereksiz harcamalar ve iş gücü kayıpları analiz edilerek, insan kaynakları maliyetleri daha verimli yönetilir.
• Yetkinlik ve Eğitim Yönetimi: Çalışanların yetkinlik seviyeleri analiz edilerek, eksik alanlar belirlenir ve hedefe yönelik eğitim programları oluşturulur.
• Çalışan Devir Oranı (Turnover) Tahmini: Veriler analiz edilerek, hangi çalışanların işten ayrılma riski taşıdığı öngörülebilir ve önleyici aksiyonlar alınabilir.
• Çeşitlilik ve Kapsayıcılık Analizi: İş gücünde çeşitliliği ve kapsayıcılığı artırmak için veriye dayalı analizler yapılır, ayrımcılık veya eşitsizlikler tespit edilerek çözümler üretilir.
• İç İletişim ve Kurum Kültürü Geliştirme: Çalışan geri bildirimleri ve duygu analitiği ile iş yeri kültürü değerlendirilerek, kurum içi iletişim stratejileri geliştirilebilir.

İK Analitiği Türleri

İK analitiği, insan kaynakları süreçlerine dair veri analizi ve tahminleme yaparak stratejik kararlar alınmasını sağlar. Bu analizler, farklı amaçlara hizmet eden dört temel kategoriye ayrılır;

1. Tanımlayıcı Analitik (Descriptive Analytics): “Ne oldu?”

Bu analiz türü, geçmiş verilere dayanarak mevcut durumun anlaşılmasını sağlar. İK raporları, çalışan devir oranları, performans değerlendirme sonuçları ve işe alım süreleri gibi metrikler bu analiz kapsamında değerlendirilir. Kısaca mevcut durumu anlamaya yardımcı olur.

Örneğin “Son 12 ayda hangi departmanlarda daha fazla çalışan kaybı yaşandı?”

1. Tanısal Analitik (Diagnostic Analytics): “Neden oldu?” 

Bu analiz, belirli bir olayın veya eğilimin neden gerçekleştiğini anlamaya yönelik olarak yapılır. Korelasyon analizleri ve neden-sonuç ilişkileri kullanılarak, çalışan memnuniyetsizliği, yüksek işten ayrılma oranları gibi konuların sebepleri ortaya konur. Özetle belirli olayların nedenlerini analiz eder.
Örneğin “Yüksek performanslı çalışanlar neden şirketten ayrılıyor?”

1.  Tahmine Dayalı Analitik (Predictive Analytics): “Ne olacak?”

Gelecekte olabilecek durumları öngörmek için makine öğrenimi ve istatistiksel modelleme kullanılır. Çalışanların işten ayrılma ihtimali, hangi adayların uzun vadeli başarı göstereceği gibi öngörüler elde edilir. Kısaca geleceğe yönelik öngörüler sunar. 

Örneğin “Hangi çalışanlar önümüzdeki 6 ay içinde işten ayrılabilir?”

1. Kuralcı Analitik (Prescriptive Analytics): “Ne yapmalıyız?”

Bu analiz, ortaya çıkan bulgulara dayanarak en iyi aksiyonları belirlemeyi amaçlar. Yapay zeka destekli öneriler ile şirketler, işe alım, eğitim, performans yönetimi gibi konularda en doğru adımları atabilir. Özetle en iyi stratejileri belirleyerek yönlendirme yapar. 

Örnek olarak “Çalışan bağlılığını artırmak için hangi aksiyonlar alınmalı?”

İK Analitiğinin Temel Bileşenleri

İK analitiği, insan kaynakları süreçlerinde veriye dayalı kararlar alınmasını sağlayan stratejik bir yaklaşımdır. Temel bileşenleri arasında öncelikle veri toplama yer alır; bordro sistemleri, anketler, performans değerlendirmeleri gibi kaynaklardan veriler elde edilir. Ardından veri yönetimi ve entegrasyon süreciyle, farklı sistemlerden gelen bilgiler güvenli bir şekilde işlenir ve bütünleştirilir. İK analitiği, sürekli iyileştirme ve optimizasyon gerektiren dinamik bir süreçtir. Analitik modeller düzenli olarak güncellenerek şirketlerin insan kaynakları yönetiminde daha etkili, öngörülebilir ve rekabetçi olmasına katkı sağlar.

İK analitiği, insan kaynakları süreçlerine dair verilerin toplanması, analiz edilmesi ve stratejik kararlar alınmasını sağlayan bir yaklaşımdır. Etkili bir İK analitiği sürecinin başarılı olması için şu temel bileşenler dikkate alınmalıdır:

İK Analitiğinin Temel Bileşenleri:

• Veri Toplama: Bordro sistemleri, anketler, performans değerlendirmeleri gibi kaynaklardan anlamlı veriler elde edilir.
• Veri Yönetimi ve Entegrasyon: Farklı sistemlerden gelen veriler güvenli bir şekilde saklanır ve bütünleştirilir.
• Veri Analizi ve Modelleme: İstatistiksel ve yapay zeka destekli yöntemlerle veriler işlenerek içgörüler oluşturulur.
• Görselleştirme ve Raporlama: Grafikler, panolar (dashboard) ve raporlar ile analiz sonuçları yöneticilere sunulur.
• Karar Alma ve Strateji Geliştirme: İşe alım, çalışan bağlılığı ve performans yönetimi gibi süreçlerde veriye dayalı stratejiler belirlenir.
• Sürekli İyileştirme ve Optimizasyon: Analitik modeller düzenli olarak güncellenerek daha verimli karar alma süreçleri sağlanır. 

İK Analitiği Kullanım Alanları

İK analitiği, insan kaynakları süreçlerinde veriye dayalı kararlar almayı sağlayan stratejik bir yaklaşımdır. İşe alımdan performans yönetimine, çalışan bağlılığından maliyet optimizasyonuna kadar birçok alanda kullanılarak şirketlerin daha etkin ve verimli İK stratejileri geliştirmesine yardımcı olur.

• İşe Alım ve Yetenek Yönetimi: En uygun adayları belirlemek, işe alım süreçlerini optimize etmek ve yetenek kazanım stratejilerini geliştirmek için kullanılır.
• Çalışan Bağlılığı ve Memnuniyeti: Çalışanların motivasyonunu artırmak, iş tatmini seviyelerini analiz etmek ve işten ayrılma oranlarını düşürmek için veriye dayalı içgörüler sağlar.
• Performans ve Verimlilik Yönetimi: Çalışan performansını değerlendirmek, gelişim alanlarını belirlemek ve daha etkili yönetim stratejileri oluşturmak için kullanılır.
• Çalışan Devir Oranı (Turnover) Analizi: İşten ayrılma nedenlerini belirlemek, kritik çalışanları elde tutmak için önleyici aksiyonlar almak amacıyla analizler yapılır.
• Eğitim ve Gelişim Programları: Çalışanların yetkinlik açıklarını tespit ederek hedefe yönelik eğitim ve gelişim programları oluşturulmasını sağlar.
• Maliyet Optimizasyonu: İş gücü maliyetlerini analiz ederek gereksiz harcamaları azaltmak ve insan kaynakları bütçesini daha verimli yönetmek için kullanılır.
• Diversity & Inclusion (Çeşitlilik ve Kapsayıcılık): İş yerindeki çeşitliliği ve kapsayıcılığı artırmak için çalışan demografileri ve kültürel veriler analiz edilir.
• İş Gücü Planlaması: Gelecekteki iş gücü ihtiyacını tahmin etmek ve organizasyonun uzun vadeli insan kaynağı stratejilerini belirlemek için kullanılır
• Sağlık ve Güvenlik Analitiği: İş kazaları, devamsızlık oranları ve çalışan sağlığıyla ilgili verileri analiz ederek, iş güvenliği politikalarını geliştirmek amacıyla kullanılır.

İK analitiği, bu alanlarda kullanılarak veriye dayalı, stratejik ve proaktif insan kaynakları yönetimi sağlar.

İK Analitiği Uzmanı Ne İş Yapar?

İK analitiği uzmanı, veriye dayalı yaklaşımlar ile insan kaynakları süreçlerini daha etkin hale getirir.

• Veri toplar ve yönetir: İşe alım, performans, çalışan bağlılığı gibi verileri sistemlerden alır ve düzenler.
• Analiz ve modelleme yapar: İstatistiksel yöntemler kullanarak verileri inceler, trendleri belirler.
• İşe alım ve performans süreçlerini destekler: Doğru aday seçimi ve çalışan değerlendirmesi için veri analizi yapar.
• Çalışan memnuniyetini artırır: Anket sonuçlarını değerlendirerek bağlılığı artıracak stratejiler geliştirir.
• Maliyetleri optimize eder: İş gücü planlamasına katkı sağlar, gereksiz harcamaları analiz eder.
• Raporlama ve sunum yapar: Verileri görselleştirerek yönetime sunar, stratejik karar alma süreçlerine destek olur.
• İK teknolojilerini kullanır: İK analitiği yazılımları, yapay zeka ve makine öğrenimi araçlarını kullanarak süreçleri iyileştirir.
• Tahminleme ve öngörü yapar: İş gücü ihtiyacını, çalışan devir oranlarını ve performans eğilimlerini tahmin eder.
• İK süreçlerini sürekli iyileştirir: Analizlerden elde edilen verilerle işe alım, eğitim ve yetenek yönetimi gibi süreçleri geliştirir.
• Yasal uyumluluğu destekler: İş gücü verilerini analiz ederek iş kanunlarına ve düzenlemelere uygunluğu sağlar.
• İç ve dış verileri karşılaştırır: Şirket içindeki verileri sektör benchmark’ları ile kıyaslayarak rekabet avantajı sağlar.

İK analitiği uzmanı, işe alım, performans yönetimi ve çalışan bağlılığı gibi süreçlerde verileri toplayarak analiz eder. İstatistiksel yöntemler ve yapay zeka araçlarıyla öngörüler geliştirir, stratejik karar alma süreçlerini destekler. İş gücü planlaması, maliyet optimizasyonu ve yasal uyumluluk konularında rehberlik eder. Elde edilen verileri raporlayarak yönetime sunar ve sürekli iyileştirme süreçlerine katkıda bulunur.

İK Metrikleri Nelerdir?

HR KPI Nedir?

HR KPI (İnsan Kaynakları Anahtar Performans Göstergeleri), insan kaynakları departmanlarının performansını ölçmek ve değerlendirmek için kullanılan kritik metriklerdir. Bu göstergeler, işe alım, çalışan bağlılığı, performans yönetimi, eğitim ve maliyetler gibi temel İK süreçlerinin etkinliğini izlemek için kullanılır.

İnsan kaynakları departmanları, KPI'ları analiz ederek stratejik kararlar alabilir, iyileştirilmesi gereken alanları belirleyebilir ve çalışan deneyimini optimize edebilir. Doğru belirlenen KPI’lar, iş gücü verimliliğini artırmaya, çalışan memnuniyetini yükseltmeye ve maliyetleri kontrol etmeye yardımcı olur.

HR KPI’ları, insan kaynakları departmanlarının performansını ölçmek ve geliştirmek için kritik bir rol oynar. Veriye dayalı karar alma sürecini destekleyerek, şirketin İK politikalarının ve stratejilerinin objektif verilere dayanarak optimize edilmesini sağlar. Çalışanların ve ekiplerin başarısını ölçerek performans takibine olanak tanır ve gelişim fırsatlarını belirlemeye yardımcı olur. Ayrıca, iş gücü maliyetlerini analiz ederek bütçe planlamasında etkin bir rol oynar ve gereksiz harcamaların önüne geçilmesini sağlar. Doğru yetenekleri daha hızlı ve düşük maliyetle şirkete kazandırmak için işe alım süreçlerini iyileştirme konusunda önemli katkılar sunar. Aynı zamanda, çalışan memnuniyeti ve motivasyonu artırılarak işten ayrılma oranlarının düşürülmesine yardımcı olur. HR KPI’ları doğru şekilde kullanıldığında, şirketlerin insan kaynakları süreçlerini daha etkin yönetmesine ve uzun vadeli başarısını artırmasına katkı sağlar.

MİY Ne Demek?

MİY, Müşteri İlişkileri Yönetiminin (CRM- Customer Relationship Management) kısaltmasıdır. Şirketlerin müşteri ile olan ilişkilerini yönetmek, müşteri memnuniyetini artırmak ve satış süreçlerini optimize etmek için kullanılan strateji ve teknolojileri kapsar.

Bazı temel MİY uygulamaları şunlardır:

• Müşteri verilerinin yönetimi
• Satış süreçlerinin takibi
• Pazarlama otomasyonu
• Müşteri destek süreçlerinin iyileştirilmesi

MİY sistemleri, şirketlerin müşterilerini daha iyi anlamasına ve onlarla daha etkili iletişim kurmasına yardımcı olur.

Kohort Analizi Ne İşe Yarar?

Kohort analizi, belirli ortak özelliklere veya davranışlara sahip kullanıcı gruplarını (kohortları) analiz ederek zaman içindeki eğilimleri ve değişiklikleri anlamaya yardımcı olur. Genellikle pazarlama, insan kaynakları, ürün yönetimi ve müşteri davranışlarını analiz etmek için kullanılır.

Kohort analizinin sağladığı faydalar:

• Müşteri veya Çalışan Davranışlarını Anlama: Zaman içinde belirli bir grubun nasıl değiştiğini ve nasıl etkileşim kurduğunu gösterir.
• Çalışan Bağlılığını Takip Etme: Yeni işe alınan çalışanların şirkette ne kadar süre kaldığını ve hangi dönemde işten ayrıldıklarını analiz etmeye yardımcı olur.
• İşe Alım Stratejilerini Geliştirme: Belirli bir dönemde işe alınan çalışanların performans ve verimlilik eğilimlerini ölçerek daha iyi işe alım kararları alınmasını sağlar.
• Müşteri Sadakatini Ölçme: Hangi müşteri grubunun uzun vadede markaya daha bağlı olduğunu anlamaya yardımcı olur.
• Eğitim Programlarının Etkinliğini Değerlendirme: Çalışan eğitimlerinin uzun vadeli etkilerini analiz ederek hangi programların daha verimli olduğunu belirlemeye yardımcı olur.

Özetle, kohort analizi, zaman içindeki eğilimleri anlamak ve stratejik kararlar almak için kullanılır.