Bir işletmenin başarısının belirleyicisi sahip olduğu insan kaynaklarıdır. İşletmede nitelikli insan sayısı arttıkça ve bu kişilerin niteliklerinden (yetenek, bilgi, beceri, tecrübe vb.) yararlanıldıkça, işletme başarılı olmakta ve rekabet yarışında diğer işletmelerden bir adım daha önde olabilmektedir. Bu yazımızda, insan sermayesi kavramından yola çıkarak “İnsan Sermayesi Yönetimi (HCM) Nedir?” sorusunu cevaplayacağız…
İnsan Sermayesi Nedir?
İnsan sermayesi, işletme içerisinde bulunan çalışanların yetenek, okul ve iş eğitimleri, tecrübe, bilgi gibi beşeri unsurlarını ifade etmektedir. Başka bir deyişle, doğuştan sahip olduğu ve sonradan kazandığı özelliklerin değeridir.
İnsan sermayesi yapılan yatırımın sonucunda zamanla gelişen bir sermayedir. Doğuştan gelen özelliklere dış çevreden edinilen bilgi, beceri ve davranışlar eklenerek artırılabilir. Bununla birlikte insan sermayesi kazanılabilir, tekrar yenilenebilir, yeniliklerin kaynağıdır.
İnsan sermayesi şirketin ihtiyaçlarına uygulandığında, işletme için katma değer oluşturan bir öğedir. Örneğin, futbol takımlarının değerini insan sermayesi olarak adlandırılan futbolcular belirler.
İnsan Kaynakları ile İnsan Sermayesi Arasındaki Farklar
| İnsan Kaynakları | İnsan Sermayesi |
| İnsan verimini arttırmak için katlanılan maliyetleri ön planda tutar | Maliyetler sonucu oluşan değere odaklanır |
| İşletmenin bir fonksiyonu olarak ele alınır | Tüm işletmeyi kapsar |
| İnsandan elde edilen verime odaklanır | İnsanların yetenek gelişiminin ve eğitiminin sonucuna odaklanır |
| Öznesi çalışandan elde edilebilecek “performans”tır. | Öznesi bizzat insanın kendisidir |
İnsan Sermayesi Yönetimi (HCM)
İnsan sermeyesi yönetimi (HCM), kurumsal düzeyde ve şirketin yönetimi düzeyinde katma değerli insan yönetimi stratejik, yatırım ve operasyonel kararların yönünü belirleyen verilerin elde edilmesi, analiz edilmesi ve raporlanması ile ilgilidir. İnsan Sermayesi Yönetimi, finansal ve yatırım analistlerinin yanı sıra muhasebeciler ve İK uzmanları için eski bir disiplindir.
İnsan Sermayesi Yönetimi, insan yönetimine sistemsel bir yaklaşımdır. HCM, işgücünü edinme, tutma, ölçme, yönetme ve kullanma disiplinidir. Kısacası, çalışanları sadece genel giderlerden ziyade bir varlık olarak ele almakla ilgilidir ve çalışanların işteki etkinliklerini anlamalarına yardımcı olur.
Bu yaklaşım özel sektör ve kamu kuruluşları için geçerlidir. Rekabetçi dünyada değer yaratmak için İK uygulamalarının ve prosedürlerinin sistematik analiz, ölçüm ve değerlendirme sürecini içerir. İnsan sermayesi yönetiminin etkili bir şekilde uygulanması, iş performansında ciddi bir iyileşmeye yol açar.
İnsan Sermayesi Yönetimi (HCM)’nin 5 Temel Öğesi
İşletmenin mevcut durumunun ve hedeflenen durumunun anlaşılması ve bunun net hedeflerle ifade edilmesi oldukça önemlidir. Bu, hem çalışanların verimini hem de işletmeye olan bağlarını artırır.
Stratejinin net olması, işletmenin içten dışa detaylı olarak anlaşılmasını gerektirir. Net bir yön belirlemek için üst düzey yönetimin, müşterilerin, paydaşların beklenti ve gereksinimlerine, işletmenin vizyonuna, bütçesine ve çalışanlarınızın ihtiyaçlarına hakim olmamız gerekir.
İnsan sermayesi yönetimine yönelik uygulama yazılımları; uygulanan planın başarılı ya da başarısız olduğunun ölçülebilmesine imkan sağlar, işletmelerin planlarındaki boşlukları analiz edip problemleri çerçeveleyerek çözümlenmelerine olanak tanır, stratejik planların işleyip işlemediği konusunda bilgi edinilmesine yardımcı olur.
İnsan sermayesi stratejinizi uygulamak için gereken adım ve görevleri kapsayan öğeye uygulama planı denir. Gereken kaynağın ve bütçenin ayrılması, insan sermayesi planlarının uygulanması için hedef zaman ya da zaman penceresi gibi unsurlar başarılı uygulama planlarında bulunması gereken öğelerdir. Net olarak strateji ve hedefleri içeren bir uygulama planı oluşturmanız gerekmektedir.
Hedefleri belirledikten sonra işletmenin söz konusu hedefleri gerçekleştirmesini sağlayacak politika ve stratejiler belirlenmelidir.
